5 Ağustos 2022

"Caz Rap, Hip-Hop içerisinde "Yüksek Sanat" olarak düşünülebilir mi?" 2. Bölüm

Okuduğunuz bu yazı, Justin A. Williams'ın The Construction of Jazz Rap as High Art in Hip-Hop Music makalesinin ikinci bölümünün çevirisidir. İlk bölümü okumak için tıklayınız. Aşağıda verilen dipnotları görebilirsiniz. Sonraki bölümde görüşmek üzere


 Medyadan bireye basit bir aktarımdan ziyade, ikisi arasında bir etkileşim söz konusudur. Bu tür bir keseye sığmayan metinleri bir çeşit tür kategorizasyonu yoluyla sabitleme girişimi, müzik endüstrisinin sağı solu belli olmayan (keskin düşüşler yaşanabilecek) talebi kontrol etmek için sahip olduğu iki stratejiden biridir (diğeri yıldız yaratmaktır).43 Söz konusu metinler yine de sürekli değişim ve dönüşüm alanı içerisinde bulunmakta, bu nedenle yorumlama büyük ölçüde dinleyicilerin veya yorumlayıcı toplulukların bakış açısına bağlıdır. Caz rap için, sosyal olarak konumlandırılmış yorumlar 1980'lerin ana akım caz sanatı ideolojisine işaret eder. Aşağıda iki kanonik caz rap grubunun şarkı sözleri, imgeleri ve "beat "lerinde yer alan "caz kodları "ndan örnekler yer almaktadır: A Tribe Called Quest ve Digable Planets. (Burada hip-hop terminolojisi olan "flow "u rap sözlerinin aktarımını, "beat "i ise onun sonik tamamlayıcısını ifade etmek için kullanacağım: sadece davul unsurlarını değil, kayıtta rapçinin "flow"u dışındaki tüm sesleri.)

A Tribe Called Quest'in caz basçısı Ron Carter'ın "Verses from the Abstract "ta yer aldığı ikinci albümü The Low End Theory'de (1991) caz kodları baştan sona fark edilebilir; akustik bas, saksafon ve vibrafon sesleri bunların en belirgin olanlarıdır.44 Q-Tip ve Phife'ın şarkı sözleri (The Low End Theory'de) müzik endüstrisine ve ticari açıdan daha başarılı pop, R&B ve "new jack swing" sanatçılarına yönelik eleştiriler içermektedir.45 Q-Tip "Check the Rhyme "da kendisini pop rapçilerinden ayrı tutmaktadır:

Industry rule number four thousand and eighty,

Record company people are shady.

So kids watch your back ’cause I think they smoke crack,

I don’t doubt it. Look at how they act.

Off to better things like a hip-hop forum.

Pass me the rock and I’ll storm with the crew and . . .

Proper. What you say Hammer? Proper.46

Rap is not pop, if you call it that then stop (2:54–3:14).

Örnek 1'de nakaratta yer alan "Check the Rhyme"da saksafon kesiti görülmektedir.47 Bir caz kodu gibi hareket eden samplelanmış saksafon kesiti, R&B ve pop rap'e sonik bir alternatif, lirik tarafın müzikal bir tamamlayıcısıdır. 

Phife poptan benzer bir uzaklaşmayı "Jazz (We've Got)" başlıklı ikinci single'ları, yayınlanıp "kesinlikle hardcore parçalar olduğunu, new jack swing olmadığını" iddia ettiğinde yaşamıştır (2:02). "Jazz "ın nakaratında Lucky Thompson'ın cazı "On Green Dolphin Street "in ilk dört ölçüsünü çaldığı bir sample yer alıyor. Şarkı, grubun bir caz davulcusu (fırçalar üzerinde) ve bir akustik bas pedal noktası ile tekrar tekrar "We've got the jazz" mırıldanmasıyla açılır. Pop/rap ikiliğinin bir örneği olarak anlaşılabilecek bir başka örnek de Low End'in ilk parçası olan "Excursions "dan geliyor. Dört ölçülük bir bas girişinden sonra (davulsuz), Q-Tip aşağıdaki dizeyi (solo akustik bas eşliğinde) rap olarak söylüyor:

Back in the days when I was a teenager

Before I had status and before I had a pager

You could find the Abstract [Q-Tip] listening to hip-hop

My pops used to say it reminded him of bebop

I said, well daddy don’t you know that things go in cycles

The way that Bobby Brown is just ampin’ like Michael.

Bu açılış sözleri bebop'tan hip-hop'a uzanan Afro-Amerikan geçmişi kabul etmekle birlikte siyah "pop müziği"nde bir ayrım yapmaktadır, Bir yanda Michael Jackson ve Bobby Brown, diğer yanda hiphop ve bebop gibi. "Excursions" akustik bir bas ile açılıyor. Burada Sample'lanan akustik tını, kökleri hem halk müziğinde hem de cazda bulan müzikal bir özgünlüğe işaret etmektedir; nakaratta ise 1971 tarihli "This Is Madness from The Last Poets" albümündeki "Time" kaydından alınan sample'lar hem soyun hem de şiirin kültürel prestijinin ödünç alınmasını temsil etmektedir (örnek 2b). Tıpkı 1980'lerde Wynton Marsalis ve diğer neoklasik, muhafazakâr caz müzisyenlerinin kendilerini pop müzikten uzaklaştırması gibi, A Tribe Called Quest de rap'i poptan uzaklaştırıyordu.49 A Tribe Called Quest'i "gerçek" hip-hop olarak sınıflandırmak için Q-Tip kendisini MC Hammer gibi pop rapçilerinden ayırdı. Hem beat hem de flow, otantik ya da ticari olmayan (yani karşı-kültürel) bir kimlik duygusu yaratmak için birlikte hareket etmekteydi. A Tribe Called Quest, caz, sözde alternatif rap ve diğer müzikleri bir araya getiren bir özgünlük duygusu uyandırarak uzun süredir devam eden sanat-ticaret karşıtlığı mitinden yararlandı. Benzer şekilde, popüler müzik endüstrisini eleştirmek ATCQ'yu dışarıda konumlandırarak, kitle müziğine atfedilen yozlaşma ve çürüme çağrışımlarından uzaklaştırdı.

Ekonomik inkâr tanıdık bir hikâyedir; caz, rap ve diğer birçok popüler müzik ve sanat biçiminde özgünlüklerinin bir işareti olarak bulunan burjuva üretiminin bir niteliğidir.50 ATCQ'nun kayıtları böylece MC Hammer ve Bobby Brown gibi sanatçıların bilinçli, daha az ana akım rap meslektaşlarına kıyasla yanlış bir bilinç altında faaliyet gösterdiklerini öne sürerek ana akım ticariliğe dair bir farkındalığı öteki olarak sahnelemektedir, 

Açıkça böyle olmasa bile. Bu tür ikilikler Phil Ford'un hipster ve kare arasındaki "asimetrik bilinç" olarak adlandırdığı durumu anımsatmaktadır ("Hipster karenin içini görür ama tersi geçerli değildir").51 Bu dönemdeki tüm caz rap grupları arasında Digable Planets, şarkı sözlerinin çoğunda caz müzisyenlerinden bahsederek ve çok sayıda caz örneği kullanarak caz bağlantılarını ve referanslarını tartışmasız en açık şekilde ortaya koymuştur.52 Büyük ölçüde 1950'lerin hipster kavramından ödünç aldıkları bohem imajları, "cool", "cat", "hip" ve "dig" gibi cazla ilgili kelimeleri kullanmalarında açıkça görülüyordu. Caz aynı zamanda grup için bir pazarlama aracı olarak da kullanıldı. The Source dergisinde (Nisan 1993) ilk albümleri için verilen bir ilanda "jazz, jive, poetry,& style" başlığı yer alıyordu. 

Aynı sayıda Digable Planets'in bir röportajı ve üyelerin bir caz kulübü ortamında, her iki erkek üyenin de trompetle çekilmiş fotoğrafları yer alıyordu. Ve "Rebirth of Slick (Cool Like Dat)" için çektikleri ilk müzik videosunda grup New York'ta bir caz kulübü ortamında performans sergiliyordu. Caz, Digable Planets'i pazarlamak için kullanılan bir araç ve eleştiriler, röportajlar ve diğer gazetecilik faaliyetleri için kullanılan bir çerçeve haline geldi.53 Şarkı sözlerindeki karmaşık terminoloji kolajı ve kültürel referanslar birçok karşı kültürden ödünç alınmıştı: 1950'lerin hipsterları ve beat şairleri, sözlü şiir, hippiler, Yüzde Beş Kültürü, "old school" hip-hop (Fab 5 Freddy, Crazy Legs of the Rock Steady Crew, Sugarhill Records) ve diğer şairler (The Last Poets, Nikki Giovanni, Maya Angelou). Caz referansları (Charles Mingus, Charlie Parker, Hank Mobley, Dizzy Gillespie, Max Roach), 1970'lerin blaxploitation filmlerine imalar (örneğin Cleopatra Jones) ve Afro-Amerikan kimliğinin diğer göstergeleri vardı (örneğin, Afrolar ve "Examination of What "taki "don't cover up your nappy, be happy with your kinkin" gibi diğer saç referansları). Pek çok Amerikan karşı kültüründe, özellikle de 1950'ler ve 60'larda olduğu gibi, uyuşturucuya yapılan göndermeler (genellikle "nikel torbaları" olarak marihuana) otorite karşıtı bir atmosferi tamamlıyordu (Sam Amca'ya, "domuzlara" ve "faşist" muhafazakarlara karşı konuşmak). Sartre ve Camus'ye yapılan lirik göndermeler ve kürtajla ilgili siyasi içerikli sözler ("La Femme Fetal" şarkısında) albümle ilgili eleştirilerde sıklıkla dile getirildi. Caz kulübünün sonik ve görsel imgeleri, müziklerinde olduğu kadar medya imajlarında da önemli bir rol oynadı. Reachin' albümünün ilk parçası olan "It's Good to Be Here "ın (caz gitarı, trompet ve akustik bas içeren) sonunda, bir  (3:25) grubu bir caz piyano vampirinin fonunda tanıtmaya başlar; bas ve parmaklar arka vuruşta (4'te 2 ve 4 vuruşları) şakırdamaktadır. /4 zaman, örn. 3):

Ekonomik dönüşememe tanıdık bir hikâyedir; caz, rap ve diğer birçok popüler müzik ve sanat biçiminde özgünlüklerinin bir işareti olarak burjuva üretiminin bir niteliğidir.50 ATCQ'nun kayıtları böylece MC Hammer ve Bobby Brown gibi sanatçıların bilinçli, daha az ana akım rap meslektaşlarına kıyasla yanlış bir bilinç altında faaliyet gösterdiklerini öne sürerek ana akım ticariliğe dair bir farkındalığı öteki olarak göstermektedir, Açıkça böyle olmasa dahi. Bu tür ikilikler Phil Ford'un hipster ve mainstream arasındaki "asimetrik bilinç" olarak adlandırdığı durumu anımsatmaktadır ("Hipster mainstreamin içini görür ama tersi geçerli değildir").51 Bu dönemdeki tüm caz rap grupları arasında Digable Planets, şarkı sözlerinin çoğunda caz müzisyenlerinden bahsederek ve çok sayıda caz sample'ı kullanarak caz bağlantılarını ve referanslarını tartışmasız en açık şekilde ortaya koymuştur.52 Büyük ölçüde 1950'lerin hipster kavramından ödünç aldıkları bohem imajları, "cool", "cat", "hip" ve "dig" gibi cazla ilgili kelimeleri kullanmalarında açıkça görülüyordu. Caz aynı zamanda grup için bir pazarlama aracı olarak da kullanıldı. The Source dergisinde (Nisan 1993) ilk albümleri için verilen bir ilanda "jazz, jive, poetry,& style" başlığı yer alıyordu. Aynı sayıda Digable Planets'in bir röportajı ve üyelerin bir caz kulübü ortamında, her iki erkek üyenin de trompetle çekilmiş fotoğrafları yer alıyordu. 

Ve "Rebirth of Slick (Cool Like Dat)" için çektikleri ilk müzik videosunda grup New York'ta bir caz kulübü ortamında performans sergiliyordu. Caz, Digable Planets'i pazarlamak için kullanılan bir araç ve eleştiriler, röportajlar ve diğer gazetecilik faaliyetleri için kullanılan bir çerçeve haline geldi.53 Şarkı sözlerindeki karmaşık terminoloji kolajı ve kültürel referanslar birçok karşı kültürden ödünç alınmıştı: 1950'lerin hipsterları ve beat şairleri, sözlü şiir, hippiler, Yüzde Beş Kültürü, "old school" hip-hop (Fab 5 Freddy, Crazy Legs of the Rock Steady Crew, Sugarhill Records) ve diğer şairler (The Last Poets, Nikki Giovanni, Maya Angelou). Caz referansları (Charles Mingus, Charlie Parker, Hank Mobley, Dizzy Gillespie, Max Roach), 1970'lerin blaxploitation filmlerine imalar (örneğin Cleopatra Jones) ve Afro-Amerikan kimliğinin diğer göstergeleri vardı (örneğin, Afrolar ve "Examination of What "taki "don't cover up your nappy, be happy with your kinkin" gibi diğer saç referansları). Pek çok Amerikan karşı kültüründe, özellikle de 1950'ler ve 60'larda olduğu gibi, uyuşturucuya yapılan göndermeler (genellikle "nikel torbaları" olarak marihuana) otorite karşıtı bir atmosferi tamamlıyordu (Sam Amca'ya, "domuzlara" ve "faşist" muhafazakarlara karşı konuşmak). Sartre ve Camus üzerinden yapılan lirik göndermeler ve kürtajla ilgili siyasi içerikli sözler ("La Femme Fetal" şarkısında) albümle ilgili eleştirilerde sıklıkla dile getirildi. Caz kulübünün sonik ve görsel imgeleri, müziklerinde olduğu kadar medya imajlarında da önemli bir rol oynadı. Reachin' albümünün ilk parçası olan "It's Good to Be Here "ın (caz gitarı, trompet ve akustik bas içeren) sonunda, bir sunucu (3:25) grubu bir caz piyano vampirinin fonunda tanıtmaya başlar; bas ve parmaklar arka vuruşta (4'te 2 ve 4 vuruşları) şakırdamaktadır. /4 zaman, örn. 3):

Good evening insects, humans too

The Cocoon Club54 is pleased to present to you tonight a new band

Straight from sector six and the colorful ghettos of outer space

They are some weird mother fuckers but they do jazz it up

So let’s bring them out here, yeah.


 Caz enstrümanlarının varlığı yine de bir canlılık estetiği yaratmaktaydı. 55 Akustik cazın kültürel çağrışımları nedeniyle (bu durumda, akustik bas, piyano ve caz vamp çalan davul), bu Caz enstrümanları canlı olarak duyulacak, böylece aracısız ifade ve yaratıcılığın özgünlüğü ortaya çıkacaktır. Hiç şüphe yok ki anlatımdaki sunucunun sesi de bir caz kulübü havası yaratılmasında önemli bir rol oynuyor. Benzer bir etki "Swoon Units "in sonunda da ortaya çıkar. bir caz kulübü sekansı bir caz ritim bölümü aracılığıyla oluşturulur ve seyircilerin konuşma sesleri duyulabilir (Butterfly'ın söylediği gibi "hippin up the nerds"). Albümün sonunda, grubun her bir üyesi daha önceki caz kulübü motifli sonik arka plan ile bir final kıtası ile karşımıza çıkıyor. Albümde yer alan bu üç ayrı caz kulübü ara müziği aynı müzikal materyal, böylece çeşitli caz eserlerinin yorumlanmasını sağlamlaştırır. Ana temalar olarak ya da grubun imajı için ilk single'ları "Rebirth of Slick (Cool Like Dat)" örnek niteliğindedir: Hip-hop ritimlerinde caz kodlarının kullanımı.

İKİNCİ BÖLÜMÜN SONU, DİPNOTLAR 

43 Simon Frith, "The Music Industry," The Cambridge Companion to Pop and Rock, ed. Simon Frith, John Street, Will Straw (Cambridge: Cambridge University Press, 2001), 35.

44 A Tribe Called Quest 1988 yılında Queens'te kuruldu. Grubun üyeleri yapımcı/DJ Ali Shaheed Muhammad, MC/yapımcı Q-Tip (Jonathan Davis) ve MC'ler Phife (Malik Taylor) ve Jarobi (sadece ilk albümde) idi. İlk albümleri People's Instinctive Travels and the Paths of Rhythm'de (1990) çok sayıda caz sample da yer aldı. ATCQ'nun "Scenario", "Can I Kick It" ve "Push It Along" şarkılarında ritim ve akış arasındaki birliğin analizi için bakınız Kyle Adams, "Aspects of the Music/Text Relationship in Rap," Music Theory Online 14, no. 2 (2008). 

45 New jack swing, 1980'lerin sonu ve 1990'ların başında hip-hop'u birleştiren bir tarzdı ve R&B'yi melez bir pop tarzına dönüştürdü. Önemli prodüktörler arasında Teddy Riley, Jimmy Jam, ve Terry Lewis. "Show Business" şarkısı rap dünyasında çalışmanın zorluklarını tartışır. müzik endüstrisi, yaygın sanatçı/grup vs. müzik endüstrisi paradigmasını çeşitlendirir.

46 Bu örnekte "uygun" kelimesinin kullanılması, şu slogana bir göndermedir MC Hammer tarafından 1991 tarihli bir Pepsi reklamında kullanılmış ve kendisini "MC Hammer: rap yıldızı ve Pepsi içicisi" olarak tanıtmıştır. 

47 Bu ifade Average White Band'in "Love Your Life" parçasından samplelanmıştır, Soul Searching (1976) (Fatboy Slim tarafından "Love Life" için de samplelanmıştır). Şarkı aynı zamanda Feels So Good (1975) albümünden Grover Washington Jr. imzalı "Hydra" ve Minnie Riperton'ın "Baby This Love I Have" ve Steve Miller Band'in "Fly Like an Eagle" şarkılarındaki bas hattını kullanır.

48 Bu bas riffi Art Blakey and the Jazz Messengers'ın "A Chant for Bu" adlı parçasından alınmıştır. Orijinali ¾ zamanlıdır ve yapımcı Q-Tip ölçünün ilk iki sekizlik notasını kopyalayıp yapıştırarak ortak zamanda bir vuruş oluşturmuştur: "¾ zamanlı olan orijinal bas çizgisini aldım ve 4/4 yapmak için son ölçüye bir vuruş ekledim. Davulları alttan vurmalı yaptım, böylece büyük bir ses elde ettim. Ve ritmin başlamasından hemen önce arkasına bir ters [Roland TR-] 808 [davul makinesi] koydum. Last Poets'i çok sevmiştim örnek de var." Brian Coleman'dan alıntı, Check the Technique, 443. 

49 Elbette poptan bu uzaklaşma 1980'lerden önce de görülen bir olguydu: bebop müzisyenleri kendilerini 1930'ların "ticari" swing müziğinden uzaklaştırmış ve 40'lı yıllarda rock ve punk müzisyenleri kendilerini şarkı sözlerinde sıklıkla popa karşı tanımlamışlardır. ve röportajlar. Louis Armstrong daha önce de Büyük Felaket'ten sağ kurtulduğu için eleştiriler almıştı. Broadway'de şarkıcılık kariyeri yaparak depresyondan kurtuldu

50 "Ticari olmama" ya da "kendini satmama" düşüncesi özgünlük birçok müzik türünde bulunur. En azından on dokuzuncu yüzyıl müziğindeki Romantik aşkınlık ve zamansızlık kavramlarına kadar uzanır. Bourdieu bir burjuva üretim yanılsaması olarak ekonomik ilgisizlik fikri hakkında yazmıştır; bkz. Pierre Bourdieu, "The Forms of Capital," 242.

51 Ford, "Hip Sensibility in an Age of Mass Counterculture," 123. 

52 1989'da kurulan Digable Planets, Butterfly (Brooklyn'den Ishmael Butler), Doodlebug (Philadelphia'dan Craig Irving) ve Ladybug (Maryland'den Mary Ann Viera) üyelerini içeriyordu. 

53 "Rebirth of Slick (Cool Like Dat)", Şubat 1993'te yayınlanacak Reachin' (A New Refutation of Time and Space) albümü öncesinde Kasım 1992'de yayınlandı. "Rebirth of Slick" Ocak ayına kadar radyolarda yoğun bir şekilde çalındı, beraberindeki klip hem MTV hem de BET'te gösterildi ve Şubat başına kadar 400.000 kopya sattı. Bu single grubun en çok bilinen single'ı oldu; Billboard Hot Rap listesinde 1 numaraya ve Billboard Hot 100 Singles listesinde 15 numaraya ulaştı ve albüm Billboard Top 200'de 15 numaraya ulaştı. "Rebirth of Slick (Cool Like Dat)" ayrıca 1994 yılında "Rap Performance by a Duo or Group" dalında Grammy ödülü almıştır.

54 "Koza kulübü" belki de Harlem'in ünlü Cotton Club'ına bir gönderme ve şarkı sözleri ile sahne isimlerindeki böcek metaforlarının bir devamıdır.

55 "Canlılık" üzerine en kapsamlı çalışma Philip Auslander, Liveness: Performance in a Mediatized Culture (Londra: Routledge, 1999).