Günümüzde Drill ile zirveye oturan Birleşik Krallık / İngiltere Hip-Hop sahnesinin 1980’lerdeki Soundsystem* döneminden, İngiltere Rap sahnesindeki UK Drill yükselişine uzun bir yolculuk. Kısa ama derinlemesine bir rehber.
İngiltere rap tarihini anlatmak karmaşık ve zor. Geçmişte, Londra dışındaki sanatçılar medyada görünür olmak için büyük mücadeleler veriyordu ve bu aslında İngiltere’nin Güneydoğu (Londra) dışındaki bölgelere karşı tarihsel tutumunu da gösteriyor. İngiltere’deki Siyah işçi sınıfının çoğunluğunun Kuzey ve Midlands’ta yaşamasından dolayı, bir çok amatör sanatçı Birleşik Krallık’taki rap ile ilgili önemli gelişmelerin, olayların dışında kaldı -bırakıldı-. Ayrıca, rap’in Birleşik Krallık’taki durumu, yıllar içinde Roots Manuva, Rodney P, Skepta ve Giggs gibi bir avuç sanatçı dışında, yakın zamana kadar hiç ana akım haline gelmedi.
Tarihi boyunca, UK rap; garage, funky house, grime ve – son zamanlarda – afrobeat, trap ve drill diğer türlerle doğal bir etkileşim içerisindeydi. ve bu durum Siyahi ingilizlerin kültürel müzikleri ile etkileşime girmesinden da kaynaklanıyor, tıpkı Dancehall’un 1980’lerde elektronik soundlarla etkileşime girmesine benzer bir süreç. Garage veya Grime’ı “Rap” olarak betimlemek oldukça zor ancak her ikisi, hatta üçü de “toasting”* denen olayın köklerinden geliyor Reggae, Sweetie Irie’nin dediği gibi hip-hop ve grime’ın köklerinin geldiği ağaçtır. Toasting* aracılığıyla, her iki türün de soy kuzenleri olarak var olduğunu söylemek daha doğrudur.
Çevirmen Notu: Toasting, ilk defa Jamaica’da 60 ve 70’lerde DJ’ler tarafından gerçekleştirilen, plaklar sırasında veya arasında gerçekleştirilen konuşmalara verilen isim. İlkel anlamda Rap müziğin ilk prototiplerinden biri olarak kabul edilebilir
1980’ler: Soundsystems* ve İngiltere’de hip-hop’un doğuşu
1980’lerde, Windrush Nesli, Birleşik Krallığa gelir gelmez kendilerini Soundsystem akımının doğumunda buldular. Peter King, Tippa Irie, Ragga Twins ve Smiley Culture gibi insanlar geleneksel toasting* tekniğini kullanıyor, ancak bunu elektronik soundlarla harmanlayarak dancehall için yeni bir çağ başlatıyorlardı, aynı zamanda yeni bir rap tarzının tohumlarını ekiyorlardı. On yıldan daha kısa bir süre sonra da garage, drum n bass, jungle ve grime’ın doğumuna kadar uzanacak bir dominoydu bu.
Çevirmen notu : Windrush Nesli, 1948 ila 71 arasında Karayiplerden Birleşik Krallığa gelen göçmenlere verilen isim
Geleneksel hip-hop tarafında, öncüleri tanımadan 1980’lerden bahsetmek zordur: The Wild Bunch (daha sonra Massive Attack oldu), London Posse ve Rodney P. ve Derek B, her ikisi de 1988’de piyasaya sürülen “Goodgroves” ve “Bad Young Brother” gibi hitlerle başarıya ulaşan ilk İngiliz rapçilerinden biri oldu. İngiliz rapçilerine kucak açan şirketlerden olan Positive Beat Records gibi bir dizi plak şirketi de ortaya çıktı; Leeds merkezli Low Life Records; Derek B, Demon Boyz, MC Duke ve Asher D gibi ilk jenerasyon sanatçılara kucak açtı
1990’lar: Birleşik Krallık Rap’inin Bronz Çağı
1995’te ilk single’ı “What’s Goin ‘On” u yayınlayan Rodney P ve Blak Twang gibi bir avuç önde gelen MC vardı – ancak sahnenin çoğu Overlord X, Dominant Force, Demon Boyz ve Krispy 3 gibi yerel, bölgesel tayfalardan oluşuyordu. Bu grupların yeraltından ayrılamamasının nedenlerinden biri, bu tarzdaki hip-hop’un Müzik endüstrisi ve medyası tarafından geçici olduğunun düşünülmesi ve fazla Amerikan özentisi olarak görülmesiydi. Ancak, endüstrinin dikkate almadığı şey, MC’lerin kendi hip-hop tarzlarını çeşitlendirme ve yerelleştirmede ne denli kararlı olduğuydu.
örneğin Tricky, bugünün rap sahnesinde bile etkisi görülebilen ve Tayfalardan ibaret dönemin müzik sahnesinde, tek başına avangart karizması ve bireyselliği ile önplanda olabilmiş bir MC. Tricky, rap’ten daha trip-hop’a yakındı ve Bristol, İngiltere’de bu sahnenin, Trip-Hop’un doğum yeriydi. orijinali batıdan gelen bir müziğin tekrar yorumlanması da aslında tesadüf değil Güneybatı kültürel olarak Londra’dan uzak ancak bu, ülke genelinde bölgesel farklılıkların ve yorumlamaların başladığı anlamına geliyor.
Trip hop, 1990’ların başında özellikle Bristol olmak üzere Birleşik Krallık’ta ortaya çıkan bir downtempo elekronik müzik türüdür. “Acid-house” sonrası müzikten türemiş olmakla birlikte trip hop, ilk olarak İngiliz medyası tarafından soul, funk ve caz özelliklerine sahip deneysel breakbeat şarkılarını tanımlamak için kullanılmıştır. İlk olarak İngiliz dans müziği gazetesi “Mixmag” tarafından tarif edildiği söylenen bu tür, hip hop ve elektronik müziğin kökenleri fark edilemeyecek derecede özgün bir karışımı olduğu ifade edilmektedir. Trip hop, ambient müzikte bulunan bazı öğeler içermekte, bateri kullanımını hip hop’tan almakta ve birçok özelliğini dans müziği, house, dub ve reggae’den almaktadır. – Vikipedi
Roots Manuva, 1999’da çıkardığı ilk albümü Brand New Second Hand ile 90’ların sonunda ortaya çıkacaktı. Bununla birlikte, Stockwell’li rapçiyi güney Londra tınısıyla ulusal üne kavuşturan, 2001 yılında piyasaya sürülen “Witness” parçasıydı.
Garage, Jungle, Drum n Bass ekseninde Rap, o çevrelerde müziğin ana noktasında kolay kolay tanımlanmıyordu, sadece MC veya Toasting olarak geçmekteydi. Farklı sahnelerdeki sanatçılar genellikle birbirlerini kucaklasa ve aynı turlarda performans sergilese de, daha geleneksel hip-hop sesleri arasında net bir ayrım oluşmaya başladı. Sticky, Glamma Kid, Heartless Crew, Pay As U Go Cartel, Ms Dynamite, General Levy, Riko Dan ve Stush, 90’lardan 2000’lere kadar bu sahnede ön plana çıkan isimlerden sadece birkaçı.
2000’lerin başı: Drill öncesi Grime mücadeleye giriyor
Milenyumun başında, İngiltere rap’i özünde Garage ile daha yakındı. Street Rap / Straight Rap arayacak olsanız aslında bu sounda yaklaşacaktınız. 2000’lerin başında So Solid Crew ortaya çıktığında, rap’in DNA’sı yavaş tempolu seslerle flört etmeye başlıyordu – özellikle de grubun ikinci albümü olan 2003 yılındaki 2nd Verse albümünde. Pay As U Go’nun “Know We” şarkısı, tartışmasız ilk grime parçalardan biri, daha kirli ve bass ağırlıklı yeni bir garage tarzını başlatan bu parçadan sonraki yıllarda, Dizzee Rascal, Kano, Roll Deep, Nasty Crew, Ruff Sqwad ve Boy Better Know gibi isimler Garage’ın yükselişinin görünen isimleri olmaya başlayacaklardı.
Risky Roadz, Lord of the Mics, Grime Forum, Hyperfrank, Prancehall ve Butterz gibi online Grime kümeleri ortaya çıkmaya başladı. Grime, Garage’a kıyasla, kendi sahnesinin ulusal çapta gelişmesine izin veren internet ve DVD üzerinden hareket eden, çağın tüm imkanlarından yararlanan bir biçimi kucaklıyordu. Bu tayfaların birçoğu 2000’lerin ortasında ortaya çıkmış olsa da, hepsi o zamanlar Grime’ın özünü dürüstçe ve otantik bir şekilde yakalayan yeraltı hareketinin bir parçasıydı.
Çizginin, yani kültürün öteki tarafında Ty, Jehst, Foreign Beggars, Skinnyman ve The Streets İngiltere hip-hop geleneklerini kucaklayarak, daha geleneksel şekillerde ortaya çıkmaya başladı. Bu rapçiler, o zamanlar İngiltere’nin sosyopolitik ikliminin temalarını kullanırken, duygusal bir hip-hop bağı yaratıp bunu korudular. Çünkü aynı zamanda, Britanya’nın işçi sınıfının yaşadığı kasvetli, gri bir ülke ve o ülkenin kendine ait gerçekleri vardı. Sahne yeraltındaydı ancak genellikle Mos Def, Wu-Tang Clan ve Pharoahe Monch gibi ABD rap sanatçılarını takip eden, destekleyen ve ilham alan isimlerden oluşuyordu
Çevirmen notu : City of Industry Favori UK parçalarımdan birisidir 🙂
Adım adım Drill : yaklaşan Yeni On Yıl ve “Road Rap”in yükselişi.
Grime inanılmaz hareketliydi ve bu hareket sayesinde sağlam bir sahne 2005 civarlarında artık “kurulmuş”tu, Rinse FM ve Deja Vu FM‘deki korsan radyoların ve onların setlerinin ötesinde, MC’ler uzun projeler yayınlamaya başlıyorlardı, Dizzee’nin “Boy In Da Corner”, Ruff Sqwad’ın “Guns N Roses”, Wiley‘nin “Treddin ‘On Thin Ice” ve Kano’nun “Home Sweet Home”‘u… her biri, Grime sahnesinin “albüm” üretebilecek bir sahne olmadığına, “tek şarkılık” bir sound olduğuna, “albüm” olabilmek için oldukça tekdüze bir sound olduğuna yönelik eleştirileri yanıltmak için hazırlanmış işlerdi adeta. Ve aynı anda Chipmunk, Tinchy Stryder, N-Dubz ve Griminal gibi genç MC’lerin hepsi kenarda hazırlanıyor, dipten yükselmek için geliyorlardı
Güney Londra gibi bölgelerde, Road rap baskın sound haline geldi. Ses ve tema olarak, bugün duyduğumuz Drill ve Trap’e en yakın sound RoadRap’tir. Muhtemelen bu sahneden çıkan en büyük ve en başarılı oyuncular, daha yavaş ama daha kirli bir tarzı benimseyen Krept & Konan ve Giggs‘di. Günümüzdeki yükselişten önce olsa da bu isimlerin ikonik soundları, SL gibi geleceğin Drill sanatçılarının Giggs’i idol olarak görmesine engel olmadı
RoadRap sahnesi büyük ölçüde Kuzey Londra’daki Young Spray ve North Star gibi yerel efsanelerden oluşuyordu; Krept & Konan’ın yer aldığı Gipset; ve SAS -Dipset’in Birleşik Krallık kolu- (Çevirmen Notu: Dipset a.k.a The Diplomats, 97 yılında Kurulmuş Amerikan Hip-Hop grubu) Zaman zaman Rap ve Grime arasındaki farkı ayırt etmek zorlaşıyor çünkü birçok MC kabaca 2005’ten itibaren bu soundlar arasında zikzak yapmaya başladı.
Sway ve Klashnekoff gibi MC’ler, yıllar boyunca hip-hop’ta kendilerine has izlerini bıraktılar. Sway, Ganalı köklerinden gelen mirasını benimsedi ve Klashnekoff aynısını Jamaikalı kökleriyle yaptı. Her ikisi de kendi başlarına yetenekli söz yazarlarıydı ve birlikte parça yaptıkları her MC’yi taşıyabiliyorlardı. Bununla birlikte, hip-hop MC’lerinin birçoğu, garage, jungle, rap ve drum n bass gibi diğer sahnelerden sanatçılarla rutin olarak ortak çalışacak ve bu sahnelerin ağırlıklı olarak göçmenlerden oluştuğunu vurgulayacaktı. ABD kadar büyük bir satın alma pazarına sahip olmasa da Britanya sahnesini bu kadar benzersiz ve yenilikçi kılan işte bu geçişkenlik.
2010’lar ve Sonrası:
Altın Çağ, Birleşik Krallık Drill soundunun doğuşu ve yeni Rap cephesi.
İngiltere’de rap müziğin mainstream olduğu dönem bu on yıldı Ancak Stormzy’nin “Shut Up Freestyle” ya da Dave ve Fredo’nun İngiltere listelerinde bir numaraya yükselen “Funky Friday” gibi parçaları tek başlarına bu devrimi gerçekleştirmedi. İngiltere rapinin daha önce hiç olmadığı bir alanda, Listelerde Top 40’ın vazgeçilmezi yapan, son dokuz yıldaki hitlerin her birinin üstüne koyarak ilerlemesiydi. Grime’ın savaşçı eskiokul gazilerinin kökleri hala sahneye sıkı sıkıya bağlı ancak Wretch 32, Skepta, Kano, D Double E, P Money, Ghetts ve diğerleri, yalnızca Noughties’in underground albümlerinden sound anlamında uzaklaşmış işler değil, aynı zamanda kulağa çok farklı gelen albümler yayınladı. ayrıca bu sanatçıların rap’e grime’dan çok daha aşık olan genç izleyicilerle uyum yakaladığını da gösteriyor.
Son yıllarda Birleşik Krallığın Rap ağacı, on yılın başlarında meydana gelen sosyal değişimler ve olaylar nedeniyle büyüdü ve genişledi. YouTube ve stream platformlarına erişim, genç sanatçılara ilham alabilecekleri daha geniş ve daha çeşitli bir ortam sağladı. Drill Chicago’da doğmuşken -Chief Keef, Lil Reese ve King Louie- İngiltere’ye göç etti ve nihayetinde İngiliz Siyah gençliğin sesi olarak Grime’ın yerini aldı. Yakın dönemde, Skengdo & AM, SL, Unknown T ve K-Trap gibi isimler, popülerlik kazanan Drill’in yükselişindeki lider isimler.
Birleşik Krallık Rap’i, Dave, J Hus, Stormzy, Mo Stack, Kojo Funds ve daha fazlasıyla kendisini listelerde tekrar tekrar gösteriyor. Dave, J Hus ve Stormzy’nin üç kişilik hükümdarlığı, rekor üstüne rekor kıran albümler yayınladı, şüphesiz ki İngiliz Golden Age’inin en büyük dönemeci bu albümler oldu
İnternet ve genç sanatçıların sahip olduğu geçmiş soundlara ulaşabilme lüksü nedeniyle bu sahneleri tanımlamak ve ayırmak, gençliğin nostaljisi ve Siyah İngiliz gençlerin liderliğindeki müziğin DNA’sı ile birleştiğinde daha zor hale geldi. Bu sahnelerin her birinin ne olduğunu tanımlamada katı kurallar olsa da – bunlar rap, hip-hop, jungle, grime veya trap olsun – bu kurallar flulaşmaya başlıyor. ve bu illa kötü bir şey olarak görülmemeli Bu durum, sanatçıların o ağacın belirli bir dalında sabit kalmasına gerek olmadığı anlamına gelir, bu da onların ağacın kökleri arasında çok daha kolay hareket etmesine imkan sağlıyor Geçmişte yaşanacak bir şey varsa, önümüzdeki 40 yıl Siyah İngiliz müzik sahnesi için inanılmaz miktarda umut vaat ediyor.
Bu yazı Jesse Bernard tarafından yazılıp Okayplayer’da yayınlanan “A Brief But In-Depth Dive Into the 40 Year History of UK Hip-Hop & Rap” yazısının aslına sadık kalınarak yapılan çevirisidir.